როგორ ავირიდოთ თავიდან ომის დროს ყალბი ვიზუალის გამოყენება?

უკრაინაში რუსეთის სამხედრო ინტერვენციის პარალელურად სოციალურ მედიაში არაერთი ფოტო და ვიდეო მასალა ვრცელდება, რომელიც საომარი მოქმედების სცენების ილუსტრაციად გამოიყენება. გარკვეულ შემთხვევაში ასეთი ინფორმაცია მცდარი აღწერით, განზრახ ვრცელდება, ზოგ შემთხვევაში კი სოციალური მედიის მომხმარებელი ან მედიასაშუალებები მსგავსს კადრებს გადამოწმების გარეშე ავრცელებენ.

იმისთვის, რომ შეცდომა თავიდან ავიცილოთ, შეგიძლიათ ეწვიოთ მედიის განვითარების ფონდის მედიაწიგნიერების რესურსების ბაზას (www.millab.ge) და სხვადასხვა ინსტრუმენტებით ფოტოს და ვიდეოს გადამოწმების ინსტრუქციას გაეცნოთ.

გარდა ამისა, რუსეთ-უკრაინის ომზე  უკვე გადამოწმებული მასალების სანახავად, შეგიძლიათ მედიის განვითარების ფონდის პლატფორმას  “მითების დეტექტორს” ეწვიოთ, რომელიც ფეისბუკის ფაქტების გადამოწმების პროგრამის პარტნიორია საქართველოში და ამჟამად რუსულენოვანი მედიებით გავრცელებულ ყალბ ცნობებსაც ამოწმებს. 

#1 რუსეთი უკრაინის ნაცვლად

ვიდეო კადრი 2020 წელს რუსეთში მეორე მსოფლიო ომში გამარჯვების აღსანიშნავი აღლუმის კადრებს ასახავს და არა უკრაინაში სამხედრო მოქმედებებს

ვრცლად: ბმული 

#2 ჩინეთში საწყობის აფეთქება უკრაინის ნაცვლად

ვიდეო კადრები  ჩინეთში ქიმიური ნივთიერებების საწყობის აფეთქებას ასახავს და არა უკრაინაში საბრძოლო მოქმედებებს

ვრცლად: ბმული 

#3 2014 წლის ხარკოვი 2022 წლის ნაცვლად

Reuters-ის ფოტო 2014 წელს პრო-რუსი აქტივისტების მიერ ხარკოვის რეგიონული საბჭოს შენობაზე რუსეთის დროშის აღმართვას ასახავს და არა რუსეთის მიერ ხარკოვის აღებას.

ვრცლად:  ბმული 

#4 სირიაში თურქეთის მიერ განხორციელებულ სამხედრო ოპერაცია დონბასის ნაცვლად

ვიდეო სირიაში თურქეთის მიერ განხორციელებულ სამხედრო ოპერაციას ასახავს და არა დონბასში უკრაინული ბაირაქტარების მიერ რუსული ტანკების დაბომბვას.

ვრცლად: ბმული

#5 ვიდეოთამაში War Thunder უკრაინის ნაცვლად

კადრები არა უკრაინაზე თავდასხმას, არამედ  ვიდეოთამაშ War Thunder-ის ფრაგმენტებს ასახავს.

ვრცლად: ბმული 

#6 ელექტროსადგურზე მეხის დაცემა მარიუპოლის დაბომბვის ნაცვლად

ვიდეო ომის დაწყებამდე,  29 იანვარს ელექტროსადგურზე მეხის დაცემას კადრებს ასახავს და არა მარიუპოლის მასშტაბურ დაბომბვას.

ვრცლად: ბმული 

#7 2016 წლის რუსი პარაშუტისტები და არა 2022 წლის რუსეთ-უკრაინის ომი

კადრები 2016 წელსაა გადაღებული და ყველაზე ადრეული აღწერის მიხედვით, რუს პარაშუტისტებს ასახავს. 

ვრცლად: ბმული

#8 ქალაქ კახოვკა კიევის მისადგომების ნაცვლად

ვიდეო არა კიევის მისადგომებთან სარაკეტო თავდასხმას, არამედ 2018 წლიდან გავრცელებულ ქალაქ კახოვკას კადრებს ასახავს

ვრცლად: ბმული 

#9 2014 წლის მაიდანის კადრები 2022 წლის უკრაინის ნაცვლად

ვიდეო, რომელიც კიევის ქუჩებში ე.წ. “მოლოტოვის კოქტეილებით” ტანკზე თავდასხმა ასახავს, 2014 წელს მაიდანის მოვლენების დროსაა გადაღებული და არა 2022 წლის რუსეთ-უკრაინის ომის დროს.

ვრცლად: ბმული

#10 დონეცკი კიევის მისადგომების ნაცვლად

ფოტო არა კიევის მისადგომებთან, არამედ დონეცკში 22 თებერვალსაა გადაღებული.

ვრცლად: ბმული