26 ოქტომბერს Facebook-ზე გავრცელდა ინფორმაცია, რომ პალესტინელი კაცი, რომელიც ერთი დღით ადრე თითქოსდა კლინიკაში მკურნალობდა, მეორე დღეს “ჯანმრთელი დარბოდა”. “ასეთია პალესტინის საინფორმაციო ომი”. – წერს ერთ-ერთი პოსტის ავტორი და აქვეყნებს 3 ფოტოს, რომლიდანაც ერთზე კლინიკაში მყოფი კაცია ასახული, მეორეზე ქუჩაში, შენობასთან მდგომი ადამიანი, რომელსაც დაზიანება არ აღენიშნება, მესამეზე კი თეთრ ზეწარში გახვეული პირი, რომელსაც ხელში ტელეფონი უჭირავს.
ინფორმაცია ასევე გავრცელდა რუსულენოვან ვებ-საიტებსა და ფეისბუქ-ანგარიშებზე (1;2;3;4;5).
ფეისბუქ-პოსტი დეზინფორმაციული შინაარსისაა. რეალურად, ფოტოებზე სხვადასხვა ადამიანია გამოსახული. კლინიკაში მყოფი კაცის ფოტოები და ვიდეოები 2023 წლის აგვისტოსა და სექტემბერში ვრცელდებოდა, ქუჩაში გადაღებულ ფოტოზე კი ვხედავთ პალესტინელ პირს, რომელიც ისრაელ-ჰამასის ომის შესახებ სოციალურ ქსელებში მასალას სისტემატურად აქვეყნებს.
გავრცელებულ ფოტოებიდან ერთ-ერთზე ვხედავთ კაცს, რომელიც ქუჩაში, სავარაუდოდ, დაბომბილი შენობის ფონზე დგას. მისი იდენტიფიცირება Pimeyes-ის ფოტოს ძიების ხელსაწყოს გამოყენებით შევძელით. ფოტოზე სალეჰ ალჯაფარავია გამოსახული, ის ღაზის სექტორში ცხოვრობს და გამომწერებს ვიდეოებს Instagram-ისა და Facebook-ის ანგარიშებით უზიარებს. მისი სახელით ასევე იძებნება Youtube-არხი, რომლის აღწერაშიც ვკითხულობთ, რომ სალეჰ ალჯაფარავი 25 წლისაა და ღაზის სექტორში მცხოვრები პალესტინელია. აღწერის მიხედვით, არის მომღერალი. არხზე, რომელიც ამ დროისთვის აქტიური არ არის და ბოლო ვიდეო 7 თვის წინ არის გამოქვეყნებული, მისი რამდენიმე სიმღერა იძებნება.
გარდა ამისა, მის ინსტაგრამ-ანგარიშზე იძებნება 25 ოქტომბრით დათარიღებული ვიდეო, რომლიდანაც, სავარაუდოდ, ფეისბუქ-მომხმარებლის მიერ გამოქვეყნებული ფოტოა ამოჭრილი.
ფეისბუქ-მომხმარებლის მიერ გამოქვეყნებულ მეორე ფოტოზე ვხედავთ, სავარაუდოდ, კლინიკაში მყოფ პირს. როგორც ავტორი ამტკიცებს, ფოტოებზე ერთი და იგივე ადამიანია გამოსახული და საავადმყოფოს ვიდეო დადგმულია. რეალურად, ვიდეო, რომლის სქრინშოტიც ვრცელდება, Tik-Tok-ზე ისრაელ-ჰამასის ომის დაწყებამდე, 3 სექტემბერს არის გამოქვეყნებული. ვიდეოს ავტორი, ანგარიშზე მითითებული მონაცემების მიხედვით, ესამ ზანდექია. მის ანგარიშზე ვხვდებით კიდევ რამდენიმე ვიდეოს, რომელშიც იმავე პირს ვხედავთ. ვიდეოებიდან ირკვევა, რომ მას ფეხი აქვს მოკვეთილი.
პროპალესტინური “საერთაშორისო სოლიდარობის მოძრაობის” ვებ-საიტზე 25 აგვისტოს გამოქვეყნებულია სტატია, რომლის მიხედვითაც 24 ივლისს ნურ შამსის ლტოლვილთა ბანაკში ისრაელის რეიდის დროს დაშავებულ 16 წლის მუჰამედ ზენდიქს ფეხი მოკვეთეს.
გავრცელებული დეზინფორმაცია Reuters-მაც გადაამოწმა.
რაც შეეხება ფეისბუქ-პოსტის მესამე ფოტოს, რომელზეც თეთრ ზეწარში გახვეული ადამიანია გამოსახული, ის სხვადასხვა ტელეგრამ-ანგარიშზე ისრაელ-ჰამასის 2023 წლის ომის დაწყებამდე, ივნისში ვრცელდებოდა.
2023 წლის 7 ოქტომბერს ისრაელ-ჰამასის ომის დაწყებიდან სოციალურ ქსელში დეზინფორმაცია რეგულარულად ვრცელდება. “მითების დეტექტორმა” ამ თემაზე გავრცელებული არაერთი მცდარი ინფორმაცია გადაამოწმა.
არქივის პოსტი
სტატია Facebook-ის ფაქტების გადამოწმების პროგრამის
იხ. მასალის შესწორების დეტალური ინსტრუქცია.
იხ. გასაჩივრების დეტალური ინსტრუქცია.