2023 წლის 9 დეკემბერს Facebook მომხმარებელმა Sergey Samoylov-მა გამოაქვეყნა ფოტო, წარწერით “იშვიათი ფოტო. სსრკ ჰოკეის ეროვნული ნაკრების ჩამოსვლა კანადაში”. ფოტოზე გამოსახულია წყალქვეშა ხომალდი, რომელიც ჰოკეის არენას შუაზე ჭრის, რაც საბჭოთა კავშირის სიძლიერის საილუსტრაციოდ არის გამოყენებული. პოსტს სოციალურ ქსელ Facebook-ზე ათასობით გამოხმაურება და ასობით გაზიარება აქვს.
გავრცელებული ფოტო ფოტოშოპით გენერირებულია და ყალბია. რეალურად, ორიგინალი ფოტო ტამპაშია (ფლორიდა) გადაღებული და მასზე ტამპა ბეი ლაითნინგ ჰოკეის გუნდის მთავარი არენა Amalie Arena-ა გამოსახული. ხომალდი კი არა საბჭოთა, არამედ ბრიტანულია და ის ფოტოზე ფოტოშოპით არის დამატებული.
აღსანიშნავია, რომ საძიებო სისტემაში ორიგინალი ფოტოს ფერადი ვერსია მოიპოვება და მასზე ტამპა ბეი ლაითნინგ ჰოკეის გუნდის მთავარი არენა “Amalie Arena”-ა გამოსახული. Amalie Arena 1996 წელს გაიხსნა. მის სარეკლამო ბანერებზე ორივე შემთხვევაში ერთი და იგივე ამერიკული კომპანიები ჩანს.
მანიპულაციური ფოტო კი შავ-თეთრი ეფექტით და განსხვავებული აღწერით გამიზნულად ვრცელდება, რათა ის ისტორიულად აღიქვან.
რეალური ფოტო (ფერადი ვერსია) |
ყალბი ფოტო (შავ-თეთრი) ვერსია |
 |
 |
საგულისხმოა, რომ თავად წყალქვეშა ხომალდი სხვა ფოტოდან არის ამოჭრილი და შემდეგ ჰოკეის არენაზე ფოტოშოპით არის ჩასმული. რეალურად აღნიშნული ხომალდი HMS Tireless (S88) დიდ ბრიტანეთს ეკუთვნის. ფოტო 2009 წელს არის გადაღებული, როცა ხომალდზე აფეთქება მოხდა. ხომალდი ამ პერიოდში არქტიკის მხარეში იმყოფებოდა.
რუსულ სოციალურ ქსელებში ეს ფოტო წარსულში სხვა ვერსიებითაც ვრცელდებოდა, ყველა მათგანის მთავარი მიზანი კი რუსეთის/სსრკ-ის ძლიერების დემოსტრირება იყო. ერთ-ერთ ვერსიაში მოედნის მთავარ სარეკლამო ეკრანზე წარწერას “ჩვენ დავბრუნდით” და საბჭოთა კავშირის ლოგოს ვხვდებით. სხვა ვერსიებში კი ნაჩვენები იყო საბჭოთა კავშირის ხომალდის ჩასვლა აშშ-ში, სადაც საბჭოთა კავშირის ჰოკეის გუნდი ამერიკის შეერთებული შტატების გუნდს დაუპირისპირდებოდა.
ასევე ერთ-ერთ ვერსიაში, რომელიც სოციალურ ქსელ X-ზეა გამოქვეყნებული, წერია რომ ხომალდი ბრიტანულია და ის კანადის ჰოკეის ჩემპიონატზე არასწორი გათვლების შედეგად აღმოჩნდა.
ზუსტად მსგავსი ვიდეო 2021 წელს რუსეთის მთავარი ტელევიზიის მიერ იყო გამოყენებული. რუსეთის პირველ არხზე გაშვებულ რეკლამაში, რომელიც ჰოკეის ჩემპიონატის ტრანსლირებას შეეხებოდა, ჩანდა, თუ როგორ ჭრიდა წყალქვეშა ხომალდი რიგაში არსებულ ჰოკეის არენას, სადაც 2021 წლის ჩემპიონატი გაიმართა. რეკლამაში არსებულ ხომალდზე რუსეთის დროშა და რუსეთის სახელმწიფო ჰოკეის გუნდის “Красная машинის” ლოგო იყო გამოსახული.
ვიდეო სოციალურ ქსელ TikTok-ში აქტიურად ვრცელდებოდა.
სტატია Facebook-ის ფაქტების გადამოწმების პროგრამის
იხ. მასალის შესწორების დეტალური ინსტრუქცია.
იხ. გასაჩივრების დეტალური ინსტრუქცია.
