21-23 მარტს კრემლისტურ მედიასა (Украина.ру და news-kiev.ru) და ფეისბუკის რუსულენოვან (1, 2, 3) და ქართულენოვან (1, 2) ანგარიშებზე უკრაინის პრეზიდენტის, ვოლოდიმირ ზელენსკის, გამოსახულებით ორი სხვადასხვა ჟურნალის, ამერიკული Newsweek-ისა და ფრანგული FRANC-TIREUR-ის გარეკანი გამოქვეყნდა. ორივე ვერსია რუსეთისა და ჩინეთის პრეზიდენტების – ვლადიმირ პუტინისა და სი ძინპინის შეხვედრას ეხმიანება. Newsweek-ის ნომრის სპეციალური ნომრის გარეკანი პოპულარული მიმის შთაგონებითაა შექმნილი და მასზე ვოლოდიმირ ზელენსკი ვლადიმირ პუტინისა და სი ძინპინის შეხვედრას ტელევიზორის ეკრანზე უყურებს და ამბობს, რომ “ყველაფერი რიგზე არ არის”. ფრანგული ჟურნალის – FRANC-TIREUR -ის გარეკანზე კი ზელენსკის ბინოკლი უკეთია და ჩინეთისა და რუსეთის მოლაპარაკებებს აკვირდება. ორივე ჟურნალის გარეკანი 2023 წლის 21 მარტითაა დათარიღებული.
ვოლოდიმირ ზელენსკის გამოსახულებით Newsweek-ისა და FRANC-TIREUR-ის კარიკატურები გაყალბებულია. გამოცემების არცერთ პლატფორმაზე მსგავსი პოსტერები არ იძებნება.
-
Newsweek-ის არცერთ პლატფორმაზე ვოლოდიმირ ზელენსკის გავრცელებული კარიკატურა არ იძებნება
ამერიკული ყოველკვირეული ჟურნალის Newsweek-ის გარეკნების არქივში ზელენსკის კარიკატურული ფოტო არ იძებნება. 21 მარტს Newsweek-ის ახალი ნომერი საერთოდ არ გამოსულა. ვებ-გვერდზე ხელმისაწვდომია 17 და 24 მარტის, ასევე 7 აპრილის ნომრების გარეკანის ფოტოები და მათგან სი ძინპინის რუსეთში ვიზიტთან ან რუსეთ-უკრაინის ომთან დაკავშირებული არცერთი არ არის. 17 მარტის ნომრის გარეკანი ხელოვნური ინტელექტის მიერ შემუშავებულ დიეტას, 24 მარტის ბიზნესში ქალების რაოდენობის ზრდას, ხოლო 7 აპრილის ნომრის გარეკანი კი სპორტული გემბლინგს ეხება.
გარდა ამისა, Newsweek-ის მიერ გამოცემულ სპეციალურ ნომრებს გაყალბებული ვიზუალისგან განსხვავებული დიზაინი აქვთ. გარეკანებზე წარწერა Special Issue დიდი ასოებითაა გაკეთებული და ყდის უკიდურეს ზედა ნაწილშია მოქცეული, ყალბი ვიზუალის შემთხვევაში კი წარწერა გამოცემის სახელწოდების ქვემოთ პატარა ასოებითაა გაკეთებული.
-
FRANC-TIREUR-ის არცერთ პლატფორმაზე ვოლოდიმირ ზელენსკის გავრცელებული კარიკატურა არ იძებნება
გაყალბებულია FRANC-TIREUR-ის გარეკანიც. სოციალურ მედიაში გავრცელებული პოსტერი ვოლოდიმირ ზელენსკის გამოსახულებით ფრანგული ჟურნალის – FRANC-TIREUR-ის პლატფორმებზე (ვებ-გვერდი, Twitter, Facebook, Instagram) არ იძებნება. გამოცემის უახლესი ნომერი 22 მარტით თარიღდება და მას განსხვავებული დიზაინი აქვს. გამოცემის სხვა ნომრებიც გაყალბებული დიზაინისგან განსხვავებულია.
ჩინეთის ლიდერი სი ძინპინის რუსეთის პრეზიდენტ ვლადიმირ პუტინთან ოფიციალური შეხვედრა 21 მარტს გაიმართა. რუსული მედია წერდა, რომ დასავლეთი შეშინებულია სი ძინპინის მოსკოვში ვიზიტით. ზელენსკის გამოსახულებით კარიკატურების იდეაც სავარაუდოდ ამ ნარატივითაა შთაგონებული. მოლაპარაკებების შემდეგ რუსეთის და ჩინეთის მიერ გავრცელებული ერთობლივი განცხადება უკრაინის თემასაც ეხებოდა. განცხადება მხარეებს „სამშვიდობო მოლაპარაკებებისა“ და „პასუხისმგებლობიანი დიალოგისკენ“ მოუწოდებს, ასევე, აკრიტიკებს ნატოს და „ცალმხრივ სანქციებს, რომლებიც გაეროს უშიშროების საბჭოს გვერდის ავლითაა დაწესებული“.
ცნობილი გამოცემების გარეკანების გაყალბება კრემლის პროპაგანდის ერთ-ერთი გავრცელებული მეთოდია. “მითების დეტექტორმა” რუსეთ-უკრაინის ომის პერიოდში არაერთი გაყალბებული გარეკანი გადაამოწმა, ვრცლად იხილეთ მასალებში:
- როგორ აყალბებს კრემლის პროპაგანდა დასავლური გამოცემების გარეკანებს უკრაინის წინააღმდეგ
- გერმანული და პოლონური გამოცემების სახელით გაყალბებული გარეკანის ფოტოები ვრცელდება
- ზელენსკისა და სუნაკის კარიკატურები ინდურ ჟურნალ ANANDA VIKATAN-ს არ ეკუთვნის
წყაროების შესახებ
ფეისბუკ-ანგარიში Svetlana Kemerovo, ასევე ანონიმური ფეისბუკ-ანგარიში Злой Ёжик ანტიუკრაინული და ანტიდასავლური შინაარსიის პოსტებს აქვეყნებენ. მათ დეზინფორმაცია რუსეთ-უკრაინის ომზე წარსულშიც არაერთხელ გაუვრცელებიათ. მათ შორის, Злой Ёжик ადრე კიდევ ერთ გაყალბებულ გარეკანს აქვეყნებდა.
სტატია Facebook-ის ფაქტების გადამოწმების პროგრამის
იხ. მასალის შესწორების დეტალური ინსტრუქცია.
იხ. გასაჩივრების დეტალური ინსტრუქცია.