კრემლის მედია ამჯერად ზელენსკის მადრიდში მდებარე გრაფიტის გაყალბებულ ფოტოს ავრცელებს

15 დეკემბერს კრემლის პროპაგანდისტულმა მედიასაშუალებებმა Russia Today, ВЕСТИ, Радио Sputnik, Известия, News-Front, Ren TV, Лента новостей Киева, Вече, Eurasia Daily, ასევე Цариграда-ის ბელარუსულმა გამოცემამ უკრაინის პრეზიენტის, ვოლოდიმირ ზელენსკის გრაფიტის ფოტოსურათი გაავრცელეს. კარიკატურულ გრაფიტიზე ზელენსკი კალიის ფორმაშია გამოსახული და ევროკავშირით იკვებება. მედიასაშუალებების თანახმად, გრაფიტი მადრიდში ჯგუფ Typicaloptical-ის ხელოვანებმა დახატეს. ბლოგერეგმა, რომლებმაც ფოტო ინტერნეტსივრცეში გაავრცელეს, მას კომენტარად შემდეგი ფრაზა დაურთეს: “წადი სახლში, კალიავ! მადლობა”.

მადრიდში ასეთი გრაფიტის არსებობის შესახებ ინფორმაცია ფოტოს დართვის გარეშე შემდეგმა რუსულენობანმა მედიასაშუალებებმა გაავრცელეს: Политика Сегодня, SM News, Народные новости, Федеральное Агентство Новостей. 

გრაფიტის ფიტო ინდივიდუალირმა რუსულენოვანმა ფეისბუქ-ანგარიშებმაც გაავრცელეს. (1,2,3,4,5)

გავრცელებული ფოტო პროგრამურალად არის დამუშავებული. რეალურად, მადრიდში, Plaza de las Cortes ქუჩაზე, ასეთი გრაფიტი არ გვხვდება. 27 დეკემბერს ამ ადგილას გადაღებული ფოტოებით  ამ ქუჩაზე ასეთი გრაფიტის არსებობა არ დადასტურდა. ფოტოს პირველწყარო ინსტაგრამ-ანგარიშია, რომელმაც ზელენსკის კარიკატურული გრაფიტის გაყალბებული ფოტოები წარსულშიც გაავრცელა. 

იმ ადგილის ზუსტი მდებარეობის დადგენაში, სადაც ფოტოს მიხედვით, გრაფიტი უნდა იყოს დახატული, “მითების დეტექტორს” ფაქტების გადამოწმების ეპსანური გამოცემა Maldita დაეხმარა. ეს ადგილი მადრიდში Plaza de las Cortes ქუჩაზე მდებარეობს. Google Street View-ს დახმარებით მიმდებარე ტერიტორიის დათვალიერებაც შესაძლებელია.

Google Street View-დან Plaza de las Cortes ქუჩის კადრებზე გზისა და ტროტუარის ისეთივე გამყოფი ბლოკები ჩანს, როგორიც გავრცელებულ ფოტოზე. გარდა ამისა სურათების ფონზე ერთი და იგივე შენობა ჩანს. 

თავის გვერდზე ინსტაგრამ-ანგარიშმა Typicaloptical-მა ფოტოსურათი 9 ნაწილად დაყოფილი სახით გამოაქვეყნა. ფოტოს ერთ-ერთ ნაწილზე ქუჩის აღმნიშვნელი აბრა უკეთესად ჩანს. გამოსახულება იმ აბრის იდენტურია, რომელიც  Google Street View-ს კადრზე ასახული შენობის კედელზე ჩანს.

მადრიდის ცენტრში ქუჩების აღმნიშვნელო ტაბლოების დიდი ნაწილი კერამიკულია და ინდივიდუალური დიზაინი აქვს. Plaza de las Cortes ქუჩის აღმნიშვნელი ტაბლო ასე გამოიყურება:

27 დეკემბერს მითების დეტექტორის თხოვნით, ადგილზე, სადაც გრაფიტი უნდა იყოს დახატული, ორგანიზაცია The Critical Mass-ის თანამშრომელი თინათინ ჯაფარიძე მივიდა. მის მიერ გადაღებულ ფოტოებში ჩანს, რომ რეალურად, Plaza de las Cortes ქუჩაზე ზელენსკის გრაფიტი დახატული არ არის.

აღსანიშნავია, რომ სააგენტო Donutstudio.pl-ის 3D მხატვრობის სპეციალისტების, ლუკაშ პოლიაკის და პშემისლავ ვოიჩაკის თქმით, 3D სტილის გრაფიტის წაშლის შემდეგაც ზედაპირზე შესაბამისი კვალი რჩება. ლოკაციის ფოტოებში კი ასეთი კვალი არ ჩანს.

• ინსტაგრამ-ანგარიში Typicaloptical ზელენსკის კარიკატურების 3D გრაფიტის გაყალბებულ ფოტოები წარსულშიც გაავრცელა

ზელენსკის კარიკატურის გრაფიტის გაყალბებული ფოტო ინსტაგრამ-ანგარიშმა Typicaloptical გაავრცელა. ამჟამად ანგარიშის გვერდზე ფოტო ნაწილ-ნაწილ არის გამოქვეყნებული და ერთიან კოლაჟს ქმნის.

ანგარიშს სხვა კონტეტნტი ამჟამად გამოქვეყნებული არ აქვს, თუმცა წარსულში Typicaloptical-მა ზელენსკის 3D გრაფიტის ორი გაყალბებული ფოტო გაავრცელა.

გაყალბებული ფოტოები, რომლებიც Typicaloptical-მა გაავრცელა	იმავე ქუჩების რეალური ფოტოები
	ვარშავა, ზოლოტაიას ქუჩისა და იოანე-პავლე II-ის ქუჩის კვეთა. წყარო: Укринформ
	პარიჟი, გალიენის ქუჩა, მეტროსადგურ Saint-Mande-ს შესასვლელი. წყარო: მითების დეტექტორი

3D გრაფიტი, რომელიც გავრცელებული ცნობებით, პარიზში იყო დახატული, მითების დეტექტორმა დეკემბრის დასაწყისში გადაამოწმა – ადგილზე ასეთი გარფიტი დახატული არ არის. ხოლო გრაფიტი, რომელიც ვარშავაში უნდა ყოფილიყო დახატული, რამდენიმე სააგენტომ: Delfi-მ, უკრაინულმა მედიასააგენტომ Укринформ-მა და ფაქტების გადამოწმების პოლონურმა პროექტმა Konkret 24-მა გადაამოწმეს. დაწვრილებით იხილეთ მითების დეტექტორის მასალა:

• კრემლის მედია ზელენსკის გამოსახულებით პარიზში მდებარე გრაფიტის გაყალბებულ ფოტოს ავრცელებს

სტატია Facebook-ის ფაქტების გადამოწმების პროგრამის ფარგლებში მომზადდა. მასალებზე, რომლებსაც ამ სტატიის საფუძველზე მიენიჭათ ვერდიქტი, Facebook-მა შესაძლოა, სხვადასხვა შეზღუდვა აამოქმედოს. შესაბამისი ინფორმაცია იხილეთ ამ ბმულზე. ჩვენი შეფასების გასაჩივრების და შესწორების შესახებ ინფორმაცია ხელმისაწვდომია ამ ბმულზე.

იხ. მასალის შესწორების დეტალური ინსტრუქცია.
იხ. გასაჩივრების დეტალური ინსტრუქცია.