სოციალურ ქსელში რამდენიმე მომხმარებელმა, მათ შორის “ბოლო ჟამის ქრისტიანები” და Nina Marji, გამოაქვეყნეს ვიდეო, რომელზეც უცნაური ფორმისა და შეფერილობის ღრუბელი ჩანს. აღწერის მიხედვით, ეს ღრუბელი თურქეთის ქალაქ ბურსას ცაზე თურქეთსა და სირიაში 6 თებერვალს მომხდარ მიწისძვრამდე რამდენიმე დღით ადრე გამოჩნდა და მიწისძვრებთან კავშირშია, რადგან ხელოვნური ტექნოლოგიითაა შექმნილი.
მტკიცება იმის შესახებ, რომ ვიდეოში ასახული ღრუბელი ხელოვნური ტექნოლოგიითაა შექმნილი, ყალბია. რეალურად, ვიდეოებში იშვიათი, თუმცა ბუნებრივი მოვლენა – ლენტიკულური ღრუბლებია ასახული და ქალაქ ბურსაში 19 იანვარს ასეთი ღრუბლები მართლაც გამოჩნდა.
19 იანვარს ქალაქ ბურსას თავზე წარმოქმნილი უცნაური ფორმის ღრუბლის შესახებ ინფორმაცია სხვადასხვა საერთაშორისო მედიაში ფართოდ გავრცელდა. მასალებში აღნიშნული იყო, რომ ვიდეოებზე ლენტიკულური ღრუბელი იყო ასახული. ასეთი ტიპის ღრუბლები ლინზის ფორმისაა და ისინი მთიანი ადგილების თავზე ქარის ტალღების საშუალებით იქმნება. ლენტიკულური ღრუბლები დიდ სიმაღლეზე დისკოების სახით ჩნდება, რასაც ხელს ქარიანი ამინდები უწყობს. 19 იანვარს, როცა ბურსაში ეს ღრუბლები გამოჩნდა, ბურსასა და ზოგადად დასავლეთ თურქეთში ძლიერი ქარი იყო. ღრუბლების მსგავსი შეფერილობა კი მზის ჩასვლის პერიოდმა განაპირობა. აღსანიშნავია, რომ ქალაქი ბურსა 6 თებერვლის მიწისძვრის გავრცელების არეალში არც კი ყოფილა.
ლენტიკულური ღრუბლები მსოფლიოს სხვა წერტილებში ადრეც დაფიქსირებულა. 2020 წლის თებერვალში, მსგავსი ღრუბლები ამერიკის შეერთებულ შტატებში, ჩრდილოეთ კალიფორნიის რეგიონშიც გამოჩნდა. აშშ-ში ლენტიკულური ღრუბლები განსაკუთრებით ხშირი ქვეყნის დასავლეთ ნაწილშია, სადაც წყნარი ოკეანის ნოტიო ჰავა და მაღალი კლდეები გვხვდება. აღსანიშნავია, რომ რაც უფრო დიდია ტოპოგრაფიული სხვაობები, მით უფრო შთამბეჭდავია ამ დროს წარმოქმნილი ლენტიკულური ღრუბლები.
მტკიცებები იმის შესახებ, რომ 6 თებერვალს თურქეთ-სირიის საზღვარზე მომხდარი მიწისძვრები შესაძლოა ხელოვნური და დაგეგმილი ყოფილიყო, არაერთხელ გავრცელდა, ვრცლად იხილეთ “მითების დეტექტორის” მასალებში:
- რა ვიცით თურქეთსა და სირიაში მომხდარ მიწისძვრაზე და ვინ უკავშირებს გამომწვევ მიზეზს კონსპირაციულად აშშ-ს?
- იწინასწარმეტყველა თუ არა ჰოლანდიელმა მკვლევარმა თურქეთსა და სირიაში მომხდარი მიწისძვრა?
ფეისბუქ მომხმარებლებს “ბოლო ჟამის ქრისტიანები” და Nina Marji დეზინფორმაციუილი და კონსპირაციული მტკიცებები წარსულშიც არაერთხელ გაუვრცელებიათ, ვრცლად იხილეთ “მითების დეტექტორის” მასალები:
- “ბოლო ჟამის ქრისტიანები” კოღოების და გეიტსის შესახებ დეზინფორმაციას ავრცელებს
- რას ასახავს რეალურად “ბოლო ჟამის ქრისტიანების” ვიდეო?
- არსებობს თუ არა გაეროს საიდუმლო დოკუმენტი ახალი მსოფლიო წესრიგის შესახებ?
- შეიკრიბა თუ არა ათასობით ექიმი ვენაში 2 ექიმის მხარდასაჭერად?
- შეცვალა თუ არა WHO-მ კორონავირუსთან დაკავშირებით რეგულაციები?
მოამზადა ნუცა ძანძავამ
კონკურსის “ყველაზე მედიაწიგნიერი ახალგაზრდა” გამარჯვებული
სტატია Facebook-ის ფაქტების გადამოწმების პროგრამის
იხ. მასალის შესწორების დეტალური ინსტრუქცია.
იხ. გასაჩივრების დეტალური ინსტრუქცია.
