23 მაისს ფეისბუქ გვერდმა არ აგარევინებთ გამოაქვეყნა ვიდეო, რომელიც ფილოლოგის და რესპუბლიკური პარტიის ყოფილი წევრის ლევან ბერძენიშვილის რამდენიმე ინტერვიუსა და ლექციის ნაწყვეტს აერთიანებს. ერთ-ერთ ნაწყვეტში ლევან ბერძენიშვილი შემდეგ ფრაზებს ამბობს: “ვაჟა-ფშაველა იყო სოფლელი”, “ვაჟა ფშაველა რომ იყო ჩამორჩენილი კაცი და გაუნათლებელი, დროს აცდენილი”.
24 მაისს იგივე ვიდეო გვერდმა სიმართლის დროა გამოაქვეყნა. პოსტს თანდართული აქვს წარწერა: “კარგით რა ბატონო ლევან, საქართველოს ისტორიას ნუ გადააყოლებთ თქვენი და ნიკა გვარამიას სექსუალურ ურთიერთლტოლვას…”.
ლევან ბერძენიშვილის ვიდეო კონტექსტის გარეშე ვრცელდება. ვიდეოში ვაჟა-ფშაველას შესახებ ორი ციტატა მოჭრილი სახით არის გამოყენებული და ქმნის შთაბეჭდილებას, რომ ბერძენიშვილი კლასიკოს მწერალზე შეურაცხმყოფელად საუბრობს. რეალურად, ვიდეოში მოცემულ ორივე ფრაზას ბერძენიშვილი ვაჟა-ფშაველას შესახებ გავრცელებული მცდარი შეხედულებების აღსაწერად იყენებს.
კადრები, რომლებშიც ლევან ბერძენიშვილი ვაჟა-ფშაველას შესახებ საუბრობს, ამოჭრილია საჯარო ლექციდან, რომელიც 2015 წლის 28 დეკემბერს ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის ლიტერატურული კლუბის ორგანიზებით წიგნის სახლ “ლიგამუსში” გაიმართა.
ფეისბუქზე გავრცელებულ ვიდეოში ვაჟა-ფშაველას შესახებ ლევან ბერძენიშვილის ორი ფრაზა გვხვდება: “ვაჟა-ფშაველა იყო სოფლელი” და “ვაჟა ფშაველა რომ იყო ჩამორჩენილი კაცი და გაუნათლებელი, დროს აცდენილი”. ციტატების სრულად გაცნობის შემდეგ, ნათელია, რომ ბერძენიშვილი ვაჟა-ფშაველას შესახებ უარყოფით კონტექსტში არ საუბრობს.
| ციტატები გავრცელებული ვიდეონაწყვეტებიდან | ციტატების სრული ვერსია |
| “ვაჟა-ფშაველა იყო სოფლელი” | “ვაჟა-ფშაველა იყო სოფლელი, ვაჟა-ფშაველა იყო წარმართი, ორივე არი მართალი, მაგრამ თუ ამით ვინმეს ვაჟა-ფშაველას შეურაცხყოფა უნდა, ვერ მოახერხებს, იმიტომ რომ როგორ შეიძლება ადამიანი შეურაცხყო იმით, რომ თქვა რომ ვაჟა-ფშაველას ერქვა ლუკა რაზიკაშვილი, იგრძნობს თავს შეურაცხყოფილად?” |
| “ვაჟა ფშაველა რომ იყო ჩამორჩენილი კაცი და გაუნათლებელი, დროს აცდენილი” | “ვაჟა-ფშაველას რომ არ ესმოდა ელექტრონი და ვაჟა ფშაველა რომ იყო ჩამორჩენილი კაცი და გაუნათლებელი, დროს აცდენილი ეს 1915 წელს თქვა გერონტი ქიქოძემ, ჩვენმა მთავარმა ინტელექტუალმა” |
ორივე ფრაზა ლევან ბერძენიშვილს იმის ასახსნელად მოჰყავს, როგორ შეცვალა ვაჟა-ფშაველამ წარმოდგენები ქართველ გენიოსებზე. ლექციის დასაწყისში ბერძენიშვილი განმარტავს, რომ ქართველ გენიოსებს, როგორც წესი, რამდენიმე მახასიათებელი აერთიანებდათ: ისინი იყვნენ ცოტანი, არ იყვნენ თბილისიდან (ნიკოლოზ ბარათაშვილის გამოკლებით) და როგორც წესი, იყვნენ თავადები ან აზნაურები, ვაჟა-ფშაველამ კი თავისი ნიჭითა და ტალანტით ეს წრე გაარღვია.
ამასთან, მეორე ფრაზა ნამდვილად გვხვდება გერონტი ქიქოძის სტატიაში, რომელიც ჟურნალ განთიადში 1915 წელს გამოქვეყნდა.
სტატია Facebook-ის ფაქტების გადამოწმების პროგრამის ფარგლებში მომზადდა. მასალებზე, რომელიც ამ სტატიის საფუძველზე Facebook-მა შესაძლოა, სხვადასხვა შეზღუდვა აამოქმედოს. შესაბამისი ინფორმაცია იხილეთ ამ ბმულზე. ჩვენი შეფასების გასაჩივრების და შესწორების შესახებ ინფორმაცია ხელმისაწვდომია ამ ბმულზე.
იხ. მასალის შესწორების დეტალური ინსტრუქცია.
იხ. გასაჩივრების დეტალური ინსტრუქცია.
