2018 թվականի հունիսի 28-ին «Վրաստանը և աշխարհը» կայք-պորտալը հրապարակե ց նյութ՝, «Ժամանակը, երբ եվրոլիբերալ զոնդերները կմտնեն վրացիների ընտանիքներ զավակներին հափշտակելու համար, այնքան էլ հեռու չէ» վերնագրով: Հոդվածում խոսքը Վրաստանի խորհրդարանի մարդու իրավունքների պաշտպանության կոմիտեի կողմից պատրաստված «Երեխայի օրենսգիրք» օրենսդրական նախագծի մասին է: Հեղինակի ասելով, փաստաթուղթը հակավրացական և հակապետական է և ուղղված է վրացական ավանդական ընտանիքի դեմ, որպեսզի Յուվենալ արդարադատության միջոցով ծնողներին զրկեն որդու դաստիարակության բացառիկ իրավունքից:
Վրաստանի խորհրդարանի գրասենյակի պարզաբանմամբ, «Երեխաների օրենսգրքի» նպատակը երեխայի լավագույն շահերի պաշտպանությունն է, նրանց ընտանիքի աջակցությունը և ամրապնդումը: Ինչ վերաբերում է յուվենալ արդարադատությանը, այն անչափահասների կողմից հանցանք գործելու դեպքում, պատժելու փոխարեն առավելությունը շնորհում է նրանց վերասոցիալականացմանը և վերակենդանացման ծրագրերին ընդգրկմանը: Նմանօրինակ մոտեցումը նշանակալիորեն կրճատեց անչափահասների կողմից հանցագործությունների վիճակագրությունը Անգլիայում, ԱՄՆ-ում, Կանադայում և Գերմանիայում:
Փաստ #1. «Երեխաների օրենսգրքի» նպատակն է երեխայի լավագույն շահերի պաշտպանությունը, ինչպես նաև նրանց ընտանիքների աջակցությունը և ամրապնդումը:
«Երեխաների օրենսգրքի» նախագիծը հանրային չէ: Օրինագծի հեղինակը Վրաստանի խորհրդարանի մարդու իրավունքների պաշտպանության և քաղաքացիական ինտեգրման կոմիտեն է: Կոմիտեի պարզաբանմամբ, նախագիծը ինտենսիվ մշակման գործընթացում է, որին ընդգրկված են համապատասխան պետական հիմնարկությունները և շահագրգիռ կողմերը և նրանց նպատակն է երեխայի լավագույն շահերի պաշտպանությունը, ինչպես նաև նրանց ընտանիքների աջակցությունը և ամրապնդումը:
Խորհրդարանի աշխատակազմի գրավոր պարզաբանության մեջ նշված է, որ կոնկրետորեն շահագրգռված խմբերը նպատակաուղղված կատարում են օրենսգրքի գաղափարի վարկաբեկում և այս նպատակով ձգտում են տարբեր ձևով տարածել ապալրատվություն:
Փաստ #2. Յուվինալ արդարադատության նպատակն է անչափահասի կողմից հանցանք գործելու դեպքում, պատիժը փոխարինել վերականգնողական ծրագրերով և անհատական մոտեցմամբ: Իր հերթին, յուվենալ արդարադատությունը չի ենթադրում ծնողներին զրկել երեխաների դաստիարակության իրավունքից:
Յուվենալ արդարադատության գործարկումը նախատեսում է.
- Պատժի փոխարինումը կրթությամբ,
- Հակամարտությունների լուծումը հանցանք կատարողի, զոհի, ընտանիքի և հասարակության միջև երկխոսության միջոցով:
- Ազատության սահմանափակումը (կալանավորումը) – որպես ծայրահեղ միջոց:
Յուվենալ արդարադատության նպատակը անչափահասների կողմից կատարված հանցագործությունների կրճատումն է և ոչ թե որևէ մեկի իրավունքների մեջ անարդարացիորեն ներխուժումը: «Վրաստանը և աշխարհը» նյութի մեջ քննադատված է յուվենալ արդարադատության պրակտիկան Եվրոպայի երկրներում, ի մասնավորի Գերմանիայում, Հոլանդիայում, Անգլիայում, Շվեդիայում և ասված է, որ նման մոտեցումը զավակին դաստիարակելու բացառիկ իրավունքից ծնողներին զրկելն է, ինչը անհիմն է: Յուվենալ արդարադատությունը հաջողությամբ նվազեցրեց անչափահասների կողմից կատարված հանցագործությունների թվաքանակը Անգլիայում: Մասնավորապես, 2009 թվականից մինչև 2017 թվականն ընկած ժամանակաշրջանում այն կրճատվեց 140 000-ով (տես՝ ինֆոգրաֆիկան).
Աղբյուր. Justitiële Verkenningen, Մարտ 2017
Նշված մոտեցումը հաջողակ է նաև ԱՄՆ-ում, Կանադայում և Գերմանիայում:. Գերմանիայի դեպքում, 2007 թվականից մինչև 2015 թվականը հանցագործությունների թվաքանակը կիսով կրճատվեց: Քրեագետների կարծիքով, սա պայմանավորված է ճիշտ յուվենալ համակարգի արդյունավետությամբ: Նրանց հարկ եղավ բանտում երկու շենք վերացնել այն պատճառով, որ այդ շինությունները դատարկվեցին:
Աղբյուր. Statistics Canada
Աղբյուր. Justitiële Verkenningen, Մարտ 2017
Ռուսական պլատֆորմները պարբերաբար տարածում են առասպելներ, իբր յուվենալ օրենսդրությունը Արևմուտքի կողմից ընտանիքը ոչնչացնելու նպատակով գլուխներին փաթաթված համակարգ է:
Փաստ #3. Վրաստանի՝ «Ընտանիքում բռնության վերացման, ընտանիքում բռնության զոհերի պաշտպանության և օգնության մասին» օրենքում նշված է, որ անչափահասի առանձնացումը բռնակալ ծնողից ծայրահեղ միջոց է, որը միայն այն ժամանակ է կիրառվում, երբ բոլոր այլ նվազ խիստ միջոցները արդեն կիրառվել են և արդյունք չեն ունեցել: Որոշումը բխում է անչափահասի լավագույն շահերից:
Պատրաստեց Սոփիո Գոգիտաձեն
Առասպելների դետեկտորի լաբորատորիա
