2018-ci ilin iyul ayının 20-22-də gürcü dilli informasiya agentlikləri pia.ge , break.ge , dainteresdit.ge və siaxle.ru “Floridada 57 yaşlı timsahları yatırdan və sonra təcavüz edən Şon Kolins saxlanılıb” başlıqlı materyal yaydılar. İntermedia isə eyni məzmunlu materiyalı “Amerika Birləşmiş Dövlətlərində trankvilizatorla timsahı yatırdan və sora təcavüz edən zoofil saxlanılıb” başlığı ilə yayımladı. Nəşrlərdə qeyd edilib ki, 57 yaşlı floridalı Şon Kolins trankvilizatorla timsahı yatırdırdı və sonra onlarla cinsi əlaqədə olurdu. Materiyallarda eyni zamanda kişi fotosu yayımlanıb və qeyd olunan mediyaların iddiasına görə, məhz Şon Kolinsdir. Məlumatın mənbəyi olaraq inglis dilli skrin gösətirilib və uradan hər hansı konkret media vasitəsininin adını və s. məlumat almaq olmur.
Məlumatın mənbəyi
Gürcü onlayn medyasında real fakt olaraq yayımlanan materyal həqiqətdə amerikan satirik-yumoristik nəşri Huzlers tərəfindən uydurulmuş hekayədir və həqiqətlə heç bir bağı yxdur.
1 .Məlumatın ilkin mənbəyi satirik-yumoristik buraxılışdır
Gürcü medyasında yayılan materiyalın ilkin mənbəyi amerikan satirik-yumorik buraxılışı Huzlers-dir. Buraxılışın yayım tarixi göstəriləyib, lakin 2018-ci ilin iyul ayının 17-də məqalə wayback machine-də arxivlədirilib.
Huzlers-in “haqqımızda” bölməsində oxuyuruq ki, Huzlers saxta xəbərlər və satirik əyləncəli veb səhifədir.
2. Fotoda Şon Kolins yox, Ohayoda yaşayan Robert Proser əks olunub.
Tanınmış amerika fakt yoxlayıcı veb səhifə Snopes-ə görə, fotoda əks olunan kişi Şon Kolins yox, 49 yaşlı Robert Proseridir. Onu 2010-cu ildə Ohayoda məktəbə yaxın yerləşən şəxsi evində qeyri-leqal olaraq marixuana yetişdirdiyi üçün saxlanılıb.
cbsnews
3. Gürcü medyasının adını dəqiqləşdirmədən qeyd etdiyi mənbə də eyni zamanda satirik nəşrdir
İnglis dilli medya skrininq, hansını ki, gürcü onlayn agentlikləri mənbə olaraq göstərdilər, inglis dilli buraxlış 8shit.net-ə aiddir. Huzlers kimi bu buraxılış da uydurma hadisələr yayımlayır.
Propaqanda metodu
satirik- yumoristik materyalların real fakt kimi göstərilməsi
Mediya İnkişaf Fondunun Qərb əleyhinə propaqanda haqqında 2016 və 2017 -ci illərin hesabatları östərdi ki, satirik-yumoristik buraxılışların real hadisə kimi göstərilməsi gürcü medyasında geniş istifadə olunan metoddur. Misal üçün, 2016-cı ilin avqust ayında guya italyalı kişinin yeni doğuluş aliqatora təcavüz etdiyi zaman böyük aliqatrun onu yeməsi. haqqında məlumat yayıldı. 2017-ci ilin aprel ayının 27-də isə Smitsonian muzeyində qapıçının (mühafizəçi) 2500 yaşlı mumyaya təcavüz etməsi. xəbəri ilə qarşılaşdıq. Bu xəbərlərin ilkin mənbəyi amerika satirik nəşrləri idi və onları gürcü medyası real hadisə kimi təqdim etdi.
Qeyd olunan haisələri real fakt kimi göstərməkdə məqsəd guya nekrofiliya və zoofiliyanın Qərb cəmiyyətində yaşam qaydası olması fikrini formalaşdırmaqdan ibarətdir.
{“preview_thumbnail”:”/sites/default/files/styles/video_embed_wysiwyg_preview/public/video_thumbnails/dtWyJHWOGjk.jpg?itok=rn_pu74j”,”video_url”:”https://www.youtube.com/watch?v=dtWyJHWOGjk&feature=youtu.be”,”settings”:{“responsive”:1,”width”:”854″,”height”:”480″,”autoplay”:0},”settings_summary”:[“Embedded Video (Responsive).”]}
Hazırladı Tako Mezrişvili,
Miflər Detektoru laboratoriyası